Food Act 13 rondt op vijfde verjaardag kaap van 2 miljoen kilo opgehaalde voeding

97 % van voeding verdeeld

Al snel bleek dat W13 de ambities voor zijn voedseldistributieplatform serieus mocht bijstellen: in 2019 werd 283 ton opgehaald, in 2022 zelfs 501 ton. Dat zorgt ervoor dat Food Act 13 op zijn vijfde verjaardag al liefst twee miljoen kilogram verse voeding zal hebben gerecupereerd. Dat is gemiddeld 400 ton per jaar of dubbel zoveel als het oorspronkelijke doel.

"Een aantal leerwerknemers gaat langs bij de supermarkten en handelaars, terwijl andere in het magazijn de voeding sorteren op vervaldatum", vertelt coördinator Arnout Vercruysse van Food Act 13. "Sommige producten leunen te dicht bij de vervaldatum aan om nog te verdelen, terwijl we ook moeten kijken of de groenten en het fruit nog in orde zijn. Maar dat valt heel goed mee: we kunnen zeggen dat we 97 procent van de opgehaalde voeding – dat is 1.940.000 kilogram – kunnen verdelen onder sociale organisaties." 

Winkelwaarde van 12,8 miljoen euro

De 2.000 ton ingezamelde voeding kwam de afgelopen vijf jaar van liefst 76 supermarkten, handelaars, bedrijven en organisaties. Philippe De Coene, schepen van Welzijn in Kortrijk en voorzitter van W13: “Zo is er een samenwerking met Colruyt, Spar, OKAY, Albert Heijn, Aldi, Carrefour en Jumbo. Ook 12 bakkerijen stelden de voorbije vijf jaar overschotten ter beschikking, net als bijvoorbeeld Spuntini, Be Food en de Voedselbank West-Vlaanderen. De indicatieve winkelwaarde van deze 2 miljoen kilogram bedraagt liefst 12,8 miljoen euro.”

Bekijken we de top vijf van ingezamelde voeding, dan valt vooral het grote aantal kilo's verse groenten en vruchten op: 643.356 kilogram groenten en 425.710 kilogram vruchten. Dat maakt samen 1.069.066 kilogram of bijna 55 procent van het totaal. Op de derde plaats staan bakkerijproducten en beschuiten (171.435 kg), gevolgd door bereide gerechten (148.474 kg) en vleeswaren (119.534 kg). 

Samen het verschil maken 

Bram Deloof, schepen van Armoedebestrijding in Kuurne en ondervoorzitter van W13, benoemt graag de redenen van het succes van Food Act 13. "In 2018 ging dit samenwerkingsproject, dat voedsel zou ophalen en tewerkstelling zou bieden, van start. Vijf jaar later haalt Food Act 13 de kaap van de twee miljoen kilogram opgehaalde verse voeding en biedt zo aan ruim 6.000 gezinnen in kwetsbare situaties die broodnodige toegang tot gezonde, dagelijkse voeding. De redenen van het succes: de no-nonsenseaanpak, de focus op het verschil maken én de wil hebben om samen met velen het verschil te maken. Dit vraagt middelen, maar de ROSI –  return on social investment – is gigantisch." 

“Voor onze sociale kruidenier in Harelbeke zijn de leveringen van verse groenten en fruit via Food Act 13 een enorme meerwaarde", pikt Lynn Callewaert, schepen van Welzijn in Harelbeke en ondervoorzitter van W13, in. "Op die manier kunnen we een gevarieerd en gezond aanbod doen aan onze inwoners in een kwetsbare situatie. En om de twee weken maken we van verse groenten samen soep en zijn mensen welkom op onze ‘Soep met babbels’.”

7 op de 10 stromen door

Voor zijn activiteiten kan Food Act 13 rekenen op coördinator Arnout Vercruysse, werkvloerbegeleiders Jens Cailliau en Tamara De Roo en administratief deskundige Yves Loosvelt. Zij krijgen hulp van leerwerknemers die zoals gezegd instaan voor de ophaling, sortering en verdeling van verse voeding.

W13-ondervoorzitter Bram Deloof: “In vijf jaar tijd kregen 127 leerwerknemers een opleiding bij Food Act 13, ofwel als chauffeur, ofwel als magazijnier. Daarnaast krijgen ze op de werkvloer een taalopleiding Nederlands, dit in samenwerking met VDAB. Van alle leerwerknemers stroomt zeven op de tien door naar het normale economische circuit of volgt na het traject bij Food Act 13 een extra opleiding.

Dreamland en Goods to Give

Voedselherverdeling en activering zijn – zoals de naam Food Act 13 doet vermoeden – de belangrijkste componenten van het regionaal voedseldistributieplatform van W13. Maar ook speelgoed en hygiënische producten maken deel uit van de werking. Eind 2022 sloten Food Act 13, Foodsavers Westhoek en Foodsavers regio Middenkust een overeenkomst af met Dreamland. Geretourneerde artikelen worden in het depot van Dreamland in Halle opgehaald, gesorteerd en getest. Daarna kan het speelgoed verdeeld worden in het eigen netwerk aan kinderen van gezinnen in kwetsbare situaties.

Food Act 13 is ook een partner van Goods to Give. Deze organisatie verhandelt nieuwe non-foodproducten, om dan via sociale organisaties te verdelen onder mensen in kwetsbare situaties. Food Act 13 focust op de hygiënische producten (maandverbanden, zeep, tandpasta …) en verdeelt die dan naar sociale organisaties in de regio.  

Financiering

De 14 lokale besturen in Zuid-West-Vlaanderen staan in voor 90 procent van de kosten of 280.000 euro per jaar. Stad Kortrijk neemt als centrumstad van de regio zowat de helft van de kosten op zich en voorziet middelen voor twee werkvloerbegeleiders (1,5 VTE) en transport.

De 13 andere lokale besturen betalen jaarlijks een bijdrage per aantal inwoners. Daarbovenop betalen ze een bijdrage gebaseerd op het aantal kilo’s dat ze over een tijdspanne van een jaar van Food Act 13 kregen. “Ook de Voedselbank West-Vlaanderen (5.000 euro per jaar), partner van bij de opstart, en Sociale Maribel (21.000 per jaar) investeren in Food Act 13”, aldus nog W13-ondervoorzitter Lynn Callewaert. “We ontvingen de voorbije jaren ook steun van verschillende Lions-clubs uit de regio, waarvoor we dankbaar zijn. Food Act 13 blijft wel op zoek naar extra financiële middelen om de werking te continueren. Dat is ook nodig gezien de toenemende vraag naar ondersteuning, op zowel het niveau van gezinnen als op het niveau van organisaties.”